ത്വരീഖതില്ലാതെ ശരീഅത് കൊണ്ടു മാത്രം കാര്യമില്ലെന്നും ത്വരീഖത് നിര്‍ബന്ധമാണെന്നും ചിലര്‍ വാദിക്കുന്നുണ്ട്. ഈ ആശയം അടിസ്ഥാന രഹിതമാണ്. ഇതു ശരിയാണെന്നു വെച്ചാല്‍ ചരിത്രത്തിലെ കോടാനുകോടി ജനങ്ങള്‍ വഴി തെറ്റിയവരാണെന്നു വിധിക്കേണ്ടതായി വരും. യാതൊരു ത്വരീഖതുമായും ബന്ധമില്ലാത്ത ജനലക്ഷങ്ങള്‍ ഇന്നും ലോകത്തുണ്ട്. ഈ പാവങ്ങളൊക്കെ പാപികളാണെന്നു വിധിക്കുന്നതിന്റെ ആപ ത്ത് ആര്‍ക്കും ആലോചിക്കാവുന്നതാണ്. ആരാണ് അങ്ങനെ ഒരു വിധി മുസ്ലിംകള്‍ ക്കെതിരെ ഉന്നയിക്കാന്‍ ധൈര്യപ്പെടുക?. മാത്രമല്ല, ഇത്തരമൊരു നയമാണു ശരിയെങ്കില്‍ നമ്മുടെ പൂര്‍വസൂരികള്‍ പൊതുജനത്തെ ത്വരീഖതുമായി നിര്‍ബന്ധമായും ബന്ധപ്പെടുത്തുമായിരുന്നു. അങ്ങനെ കാണാത്തതു തന്നെ ഈ ധാരണ തെറ്റാണെന്നതിനു മതിയായ തെളിവാണ്.
ശയ്ഖ് അബ്ദുല്ലാ ബിന്‍ അബീബക്റില്‍ ഐദറൂസി(റ) പറയുന്നതു കാണുക: “നമ്മു ടെ പക്കല്‍ അല്ലാഹുവിലേക്കുള്ള സത്യവഴി ശരീഅതല്ലാതെ മറ്റൊന്നുമില്ല. ശരീഅതാകുന്നു അടിത്തറയും ശാഖയും”(മസ്ലകുല്‍അത്ഖിയാഅ്: 13).
ത്വരീഖതിനെ നിഷേധിക്കുകയല്ല, ത്വരീഖതില്ലാതെ ശരീഅതുണ്ടാകാമെന്നും ശരീഅതില്ലാതെ ത്വരീഖതുണ്ടാകില്ലെന്നും സ്ഥാപിക്കുകയാണിവിടെ. ഇമാം ഇബ്റാഹീമുദ്ദസൂഖി (റ) പറയുന്നതു കാണുക: “കര്‍മശാസ്ത്രജ്ഞന്‍ അല്ലാഹു കല്‍പിച്ചപോലെ ഇബാദതും ശറഈ ആജ്ഞകളും കൊണ്ടുവന്നാല്‍ പിന്നെ അവന് ഒരു ശയ്ഖ് വേണമെന്നില്ല” (അല്‍യവാഖീത്).
ശയ്ഖിനെ പിന്തുടര്‍ന്നുകൊണ്ടുള്ള വ്യവസ്ഥാപിത ത്വരീഖതില്ലാതെ ശറഇന്റെ നിയമങ്ങള്‍ പാലിച്ചുകൊണ്ട് ഒരാള്‍ക്കു രക്ഷ പ്രാപികക്കാമെന്നാണ് ഇമാമും വ്യക്തമാക്കുന്നത്. സ്വര്‍ഗം പ്രാപിക്കാനുള്ള മാര്‍ഗങ്ങള്‍ ആരാഞ്ഞു വന്ന പല സ്വഹാബികളുടെയും കഥകള്‍ ഹദീസുകളില്‍ കാണാം. അത്തരം ഘട്ടങ്ങളില്‍ നബി(സ്വ) നല്‍കിയ നിര്‍ദേശങ്ങള്‍ ശറഇന്റെ ബാഹ്യനിയമങ്ങള്‍ പാലിക്കാനായിരുന്നു. രക്ഷയ്ക്കു ഇതുമാത്രം പോ രായിരുന്നെങ്കില്‍ ത്വരീഖതിന്റെ മാര്‍ഗ രേഖകൂടി നബി(സ്വ) അവര്‍ക്കു നിര്‍ബന്ധമാക്കണമായിരുന്നു.
ത്വരീഖതിനെപറ്റി പറഞ്ഞിട്ടുള്ള സാങ്കേതിക പ്രശ്നങ്ങളൊക്കെ ഇവിടെയും പ്രസക്തമാണ്. ശയ്ഖിന്റെ തിരോധാനം, തര്‍ബിയതിന്റെ തിരസ്കരണം, പ്രായോഗിതയുടെ പ്രശ്നം തുടങ്ങിയവ ഉദാഹരണം.
മഹത്വം ആര്‍ക്ക്, മഹിമ ഏതിന്?
ഇല്‍മുത്തസ്വവ്വുഫിനോ ഇല്‍മുല്‍ഫിഖ്ഹിനോ കൂടുതല്‍ പദവി? സ്വൂഫിക്കാണോ ഫഖീഹിനാണോ മഹത്വം? ചിലര്‍ ഉന്നയിക്കുന്ന ചോദ്യങ്ങളാണിവ. ഈ ചോദ്യത്തിനുള്ള മറുപടി വിശദമായി ഇബ്നു ഹജറില്‍ഹയ്തമി(റ) പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. മഹാന്‍ പറഞ്ഞതിന്റെ ചുരുക്കം, വിജ്ഞാനശാഖകളില്‍ മഹത്തരമായത് ഇല്‍മുത്തസ്വവ്വുഫാണെന്നും അക്കാരണത്താല്‍ പണ്‍ഢിതന്മാരില്‍ മഹത്വം ഉലമാഉത്തസ്വവ്വുഫിനാണെന്നുമാണ്.
ആന്തരികജ്ഞാനികള്‍ (ഉലമാഉല്‍ബാത്വിന്‍), അധ്യാത്മജ്ഞാനികള്‍ (അല്‍ആരിഫൂന്‍) എന്നിങ്ങനെ വ്യത്യസ്ത പേരുകളില്‍ ഉലാമാഉത്തസ്വവ്വുഫിനെ പറയപ്പെടാറുണ്ട്. ഇവര്‍ അല്ലാഹുവിലേക്കടുത്തും ലയിച്ചും ആരാധനാനിമഗ്നരും ആന്തരീക വിശുദ്ധരുമൊക്കെ ആയതിനാല്‍ ബാഹ്യജ്ഞാനികളായി അറിയപ്പെടുന്ന ഉലമാഉള്വാഹിറിനെക്കാള്‍ മഹത്വം അര്‍ഹിക്കുന്നതു ന്യായമാണ്. കാരണം ഉലമാഉള്വാഹിര്‍ വ്യവസ്ഥാപിത ജ്ഞാനത്തില്‍ മാത്രം ഒതുങ്ങുന്നവരും അതിന്റെ സംരക്ഷണത്തില്‍ മാത്രം ബദ്ധശ്രദ്ധരുമായവരാണ്. അതുപോലെ ഇല്‍മുല്‍ഫിഖ്ഹ് ദീനീ വിധികളെപ്പറ്റി മാത്രം പറയുന്നതാകയാല്‍ അല്ലാഹുവിന്റെ നാമഗുണങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെടുന്ന ഇല്‍മുത്ത്വരീഖതിനെക്കാള്‍ അത് ഒരു പടി താണേ നില്‍ക്കൂ. വസ്തുത ഇതാണെന്നു കരുതി ഇല്‍മുല്‍ ഫിഖ്ഹിനെയും ഫുഖഹാഇനെയും അവമതിക്കുന്നത് അനര്‍ഥങ്ങള്‍ വരുത്തുന്ന ഒന്നാണ്. ചില ഘട്ടങ്ങളില്‍ ഇല്‍മുല്‍ഫിഖ്ഹും അതിന്റെ വാക്താക്കളും കൂടുതല്‍ പ്രസക്തരും ഉയര്‍ന്നു നില്‍ക്കുന്നവരുമാകുമെന്നാണു പണ്‍ഢിത വീക്ഷണം. ഇബ്നുഹജറില്‍ഹയ്തമി(റ) പറയുന്നതു കാണുക: “ബാഹ്യജ്ഞാനികള്‍ക്കും മഹത്തായ പദവി തന്നെ ഉണ്ട്. എന്നല്ല, ഒരര്‍ഥത്തില്‍ അവരാണ് അത്യുന്നതന്മാര്‍. അതുപോലെ മറ്റെല്ലാ വിജ്ഞാന ശാഖകള്‍ക്കും ആന്തരീക ജ്ഞാനത്തെ പോലെ തന്നെ ഫിഖ്ഹും അടിസ്ഥാനാവശ്യമായി തീരുന്നതാണ്. കാരണം ഫിഖ്ഹ് ഇബാദതിനെപ്പറ്റിയുള്ള ചര്‍ച്ചാശാസ്ത്രമാണ്. ഇല്‍മുല്‍ മഅ്രിഫതാകട്ടെ അല്ലാഹുവിനെ അടുത്തറിയാനുള്ള ജ്ഞാന ശാഖയുമാകുന്നു. മനുഷ്യ-ജിന്ന് വര്‍ഗത്തെ പടച്ചത് അല്ലാഹുവിനെ ആരാധിക്കാനാണെന്നാണു ഖുര്‍ആന്‍ പഠിപ്പിക്കുന്നത്. അവനെ ആരാധിക്കണമെങ്കില്‍ അവനെ അറിയല്‍ അനിവാര്യമാണല്ലോ. അറിഞ്ഞാ ല്‍ ആരാധിക്കലും അനിവാര്യം തന്നെ” (ഫതാവല്‍ഹദീസിയ്യ: 230).
ശയ്ഖ് അബ്ദുല്ലാ ബിന്‍ അബീബക്റില്‍ ഐദറൂസി(റ) പറയുന്നതു കാണുക: “നമ്മു ടെ പക്കല്‍ അല്ലാഹുവിലേക്കുള്ള സത്യവഴി ശരീഅതല്ലാതെ മറ്റൊന്നുമില്ല. ശരീഅതാകുന്നു അടിത്തറയും ശാഖയും”(മസ്ലകുല്‍അത്ഖിയാഅ്: 13).
ത്വരീഖതിനെ നിഷേധിക്കുകയല്ല, ത്വരീഖതില്ലാതെ ശരീഅതുണ്ടാകാമെന്നും ശരീഅതില്ലാതെ ത്വരീഖതുണ്ടാകില്ലെന്നും സ്ഥാപിക്കുകയാണിവിടെ. ഇമാം ഇബ്റാഹീമുദ്ദസൂഖി (റ) പറയുന്നതു കാണുക: “കര്‍മശാസ്ത്രജ്ഞന്‍ അല്ലാഹു കല്‍പിച്ചപോലെ ഇബാദതും ശറഈ ആജ്ഞകളും കൊണ്ടുവന്നാല്‍ പിന്നെ അവന് ഒരു ശയ്ഖ് വേണമെന്നില്ല” (അല്‍യവാഖീത്).
ശയ്ഖിനെ പിന്തുടര്‍ന്നുകൊണ്ടുള്ള വ്യവസ്ഥാപിത ത്വരീഖതില്ലാതെ ശറഇന്റെ നിയമങ്ങള്‍ പാലിച്ചുകൊണ്ട് ഒരാള്‍ക്കു രക്ഷ പ്രാപികക്കാമെന്നാണ് ഇമാമും വ്യക്തമാക്കുന്നത്. സ്വര്‍ഗം പ്രാപിക്കാനുള്ള മാര്‍ഗങ്ങള്‍ ആരാഞ്ഞു വന്ന പല സ്വഹാബികളുടെയും കഥകള്‍ ഹദീസുകളില്‍ കാണാം. അത്തരം ഘട്ടങ്ങളില്‍ നബി(സ്വ) നല്‍കിയ നിര്‍ദേശങ്ങള്‍ ശറഇന്റെ ബാഹ്യനിയമങ്ങള്‍ പാലിക്കാനായിരുന്നു. രക്ഷയ്ക്കു ഇതുമാത്രം പോ രായിരുന്നെങ്കില്‍ ത്വരീഖതിന്റെ മാര്‍ഗ രേഖകൂടി നബി(സ്വ) അവര്‍ക്കു നിര്‍ബന്ധമാക്കണമായിരുന്നു.
ത്വരീഖതിനെപറ്റി പറഞ്ഞിട്ടുള്ള സാങ്കേതിക പ്രശ്നങ്ങളൊക്കെ ഇവിടെയും പ്രസക്തമാണ്. ശയ്ഖിന്റെ തിരോധാനം, തര്‍ബിയതിന്റെ തിരസ്കരണം, പ്രായോഗിതയുടെ പ്രശ്നം തുടങ്ങിയവ ഉദാഹരണം.
മഹത്വം ആര്‍ക്ക്, മഹിമ ഏതിന്?
ഇല്‍മുത്തസ്വവ്വുഫിനോ ഇല്‍മുല്‍ഫിഖ്ഹിനോ കൂടുതല്‍ പദവി? സ്വൂഫിക്കാണോ ഫഖീഹിനാണോ മഹത്വം? ചിലര്‍ ഉന്നയിക്കുന്ന ചോദ്യങ്ങളാണിവ. ഈ ചോദ്യത്തിനുള്ള മറുപടി വിശദമായി ഇബ്നു ഹജറില്‍ഹയ്തമി(റ) പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. മഹാന്‍ പറഞ്ഞതിന്റെ ചുരുക്കം, വിജ്ഞാനശാഖകളില്‍ മഹത്തരമായത് ഇല്‍മുത്തസ്വവ്വുഫാണെന്നും അക്കാരണത്താല്‍ പണ്‍ഢിതന്മാരില്‍ മഹത്വം ഉലമാഉത്തസ്വവ്വുഫിനാണെന്നുമാണ്.
ആന്തരികജ്ഞാനികള്‍ (ഉലമാഉല്‍ബാത്വിന്‍), അധ്യാത്മജ്ഞാനികള്‍ (അല്‍ആരിഫൂന്‍) എന്നിങ്ങനെ വ്യത്യസ്ത പേരുകളില്‍ ഉലാമാഉത്തസ്വവ്വുഫിനെ പറയപ്പെടാറുണ്ട്. ഇവര്‍ അല്ലാഹുവിലേക്കടുത്തും ലയിച്ചും ആരാധനാനിമഗ്നരും ആന്തരീക വിശുദ്ധരുമൊക്കെ ആയതിനാല്‍ ബാഹ്യജ്ഞാനികളായി അറിയപ്പെടുന്ന ഉലമാഉള്വാഹിറിനെക്കാള്‍ മഹത്വം അര്‍ഹിക്കുന്നതു ന്യായമാണ്. കാരണം ഉലമാഉള്വാഹിര്‍ വ്യവസ്ഥാപിത ജ്ഞാനത്തില്‍ മാത്രം ഒതുങ്ങുന്നവരും അതിന്റെ സംരക്ഷണത്തില്‍ മാത്രം ബദ്ധശ്രദ്ധരുമായവരാണ്. അതുപോലെ ഇല്‍മുല്‍ഫിഖ്ഹ് ദീനീ വിധികളെപ്പറ്റി മാത്രം പറയുന്നതാകയാല്‍ അല്ലാഹുവിന്റെ നാമഗുണങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെടുന്ന ഇല്‍മുത്ത്വരീഖതിനെക്കാള്‍ അത് ഒരു പടി താണേ നില്‍ക്കൂ. വസ്തുത ഇതാണെന്നു കരുതി ഇല്‍മുല്‍ ഫിഖ്ഹിനെയും ഫുഖഹാഇനെയും അവമതിക്കുന്നത് അനര്‍ഥങ്ങള്‍ വരുത്തുന്ന ഒന്നാണ്. ചില ഘട്ടങ്ങളില്‍ ഇല്‍മുല്‍ഫിഖ്ഹും അതിന്റെ വാക്താക്കളും കൂടുതല്‍ പ്രസക്തരും ഉയര്‍ന്നു നില്‍ക്കുന്നവരുമാകുമെന്നാണു പണ്‍ഢിത വീക്ഷണം. ഇബ്നുഹജറില്‍ഹയ്തമി(റ) പറയുന്നതു കാണുക: “ബാഹ്യജ്ഞാനികള്‍ക്കും മഹത്തായ പദവി തന്നെ ഉണ്ട്. എന്നല്ല, ഒരര്‍ഥത്തില്‍ അവരാണ് അത്യുന്നതന്മാര്‍. അതുപോലെ മറ്റെല്ലാ വിജ്ഞാന ശാഖകള്‍ക്കും ആന്തരീക ജ്ഞാനത്തെ പോലെ തന്നെ ഫിഖ്ഹും അടിസ്ഥാനാവശ്യമായി തീരുന്നതാണ്. കാരണം ഫിഖ്ഹ് ഇബാദതിനെപ്പറ്റിയുള്ള ചര്‍ച്ചാശാസ്ത്രമാണ്. ഇല്‍മുല്‍ മഅ്രിഫതാകട്ടെ അല്ലാഹുവിനെ അടുത്തറിയാനുള്ള ജ്ഞാന ശാഖയുമാകുന്നു. മനുഷ്യ-ജിന്ന് വര്‍ഗത്തെ പടച്ചത് അല്ലാഹുവിനെ ആരാധിക്കാനാണെന്നാണു ഖുര്‍ആന്‍ പഠിപ്പിക്കുന്നത്. അവനെ ആരാധിക്കണമെങ്കില്‍ അവനെ അറിയല്‍ അനിവാര്യമാണല്ലോ. അറിഞ്ഞാ ല്‍ ആരാധിക്കലും അനിവാര്യം തന്നെ” (ഫതാവല്‍ഹദീസിയ്യ: 230).
