ചോദ്യം: രോഗം മൂലം യാത്ര ചെയ്യാൻ കഴിയാത്തവൻ തനിക്കു വേണ്ടി മറ്റൊരാളെ കൊണ്ടു സുന്നത്തായ ഹജ്ജോ ഉംറയോ ചെയ്യിക്കുന്നത് അനുവദനീയമാണോ? ഉത്തരം: സുഖപ്പെടുമെന്നു പ്രതീക്ഷയില്ലാത്ത രോഗമാണെങ്കിൽ അനുവദനീയമാണ്. (ഹാശിയതുൽ ജമൽ: 2/387)

ചോദ്യം: തമത്തുഇന്റെ അറവ് ഹജ്ജിനു ഇഹ്‌റാം ചെയ്യുന്നതിന് മുമ്പ് നിർവഹിക്കാമോ?

ഉത്തരം: ഉംറയിൽ നിന്ന് തഹല്ലുലായാൽ ഹജ്ജിനു ഇഹ്‌റാം ചെയ്യുന്നതിനു മുമ്പ് തമത്തുഇന്റെ അറവു നിർവഹിക്കാവുന്നതാണ്. എങ്കിലും പെരുന്നാൾ ദിനത്തിലാവുന്നതാണ് ഉത്തമം. (തുഹ്ഫ: 4/154)

പ്രശ്നം: ഇഹ്റാമിലുള്ളവൻ തല ചൊറിയുന്നതിന്റെ വിധിയെന്ത്? ചൊറിഞ്ഞപ്പോൾ നീങ്ങിയതാണോ സ്വയം പറിഞ്ഞതാണോ എന്നു സംശയത്തിലുള്ള മുടിയുടെ പേരിൽ ഫിദ്’യ നൽകേണ്ടതുണ്ടോ?

ഉത്തരം: ഇല്ല. പറിച്ച ഉത്തരവാദിത്തം സംശയാസ്പദമായിരിക്കെ ഫിദ്’യ ബാധ്യതപ്പെടുകയില്ല. ബാധ്യത വരാതിരിക്കലാണല്ലോ അടിസ്ഥാന സ്ഥിതി. എങ്കിലും നഖം കൊണ്ട് മുടിയിലോ തലയിലോ ചൊറിയൽ കറാഹത്താണ്. വിരലുകൾ കൊണ്ട് ചൊറിയുന്നത് കറാഹത്തില്ല. ശർവാനി 4-169.

പ്രശ്നം: ഹജ്ജിനു വേണ്ടി നാട്ടിൽ നിന്നു നടന്നു പോകുന്നതും വാഹനത്തിൽ പോകുന്നതും പോലെത്തന്നെയാണോ അവിടെയെത്തിയിട്ട് അറഫ, മിനാ പോലുള്ള ഇടങ്ങളിലേക്കു പോ കലും? അതോ വ്യത്യാസമുണ്ടോ?

ഉത്തരം: അറഫ മിനാ തുടങ്ങി ഹജ്ജു കർമ്മം നടക്കുന്ന എല്ലായിടങ്ങളിലേക്കും നടന്നു പോകാൻ കഴിയുന്നവർക്ക് അങ്ങനെ ചെയ്യൽ സുന്നത്തുണ്ട്. നജസാകുമെന്നും തിരക്കു കൊണ്ടാ മറ്റോ പ്രയാസപ്പെടുമെന്നും ആശങ്കയില്ലെങ്കിലാണിത്. ശർവാനി 4-105 നോക്കുക.

ചോദ്യം: ഹജ്ജു ചെയ്തു. കല്ലേറിന്റെ മുമ്പാണു വദാഇന്റെ ത്വവാഫ് ചെയ്തത്. എന്തു വേണം? ബാത്വിലായോ?

ഉത്തരം: മക്കയിൽ നിന്നു തിരിച്ച് വരുമ്പോൾ ചെയ്യുന്ന ത്വവാഫിനാണു ‘വദാഇന്റെ ത്വവാഫ്’ എന്നു പറയുന്നത്. അതുതന്നെയാണു പ്രശ്നത്തിലെയും ഉദ്ദേശ്യമെങ്കിൽ അതു കഴിഞ്ഞ ഉടനെ മക്ക വിട്ടിരിക്കുമല്ലോ. ദുൽഹിജ്ജ: 10,11,12,13 എന്നീ നാലു ദിവസങ്ങൾ കഴിഞ്ഞശേഷം കല്ലേറുകൾ വീണ്ടെടുക്കാൻ നിർവ്വാഹമില്ല. അതിനാൽ കല്ലേറുകൾ തീർത്തും ഒഴിവാക്കിയയാൾ അതിനു പ്രായശ്ചിത്തമായി അറവ് (ദമ്) നടത്തുകയാണു പരിഹാരമാർഗ്ഗം. അതല്ല, മിനായിൽ നിന്നു തിരിച്ചെത്തി മക്കയിൽ ചെന്നു നടത്തുന്ന ഹജ്ജിന്റെ ഫർളായ ത്വവാഫാണു താങ്കളുദ്ദേശിച്ചതെങ്കിൽ അതിന് ഇഫാളത്തിന്റെ ത്വവാഫ് എന്നാണു പറയുക. ദുൽ ഹിജ്ജഃ 10 നാണ് ഇതു നടത്തിയതെങ്കിൽ ഏറ് അതിനുശേഷം നടത്തിയാലും മതി. ഇനി മേൽ പറഞ്ഞ പ്രകാരം കല്ലേറിന്റെ സമയം കഴിഞ്ഞതിനാൽ അതു വീണ്ടെടുക്കാൻ പറ്റാതെ വന്നാൽ അതൊഴിവാക്കിയതിന്റെ പേരിലുള്ള ദമ് (അറവ്) കൊണ്ടു പരിഹരിക്കുക തന്നെയാണ് ഇവിടെയും മാർഗ്ഗം. മിക്ക ഫിഖ്ഹ് ഗ്രന്ഥങ്ങളിലും ഇതു വിവരിച്ചിട്ടുണ്ട്

പ്രശ്നം: വദാഇന്റെ ത്വവാഫ് കുട്ടികൾക്കും നിർബ്ബന്ധമുണ്ടോ? രക്ഷിതാവ് ചെയ്യിക്കേണ്ടതുണ്ടോ?

ഉത്തരം: വദാഇന്റെ ത്വവാഫ് ഹജ്ജിന്റെയോ ഉംറയുടെയോ കർമ്മങ്ങളിൽ പെട്ടതാണോ അല്ലയോ എന്നതിൽ അഭിപ്രായ വ്യത്യാസമുണ്ട്. അല്ലെന്നതാണ് പ്രബലം, കർമ്മങ്ങളിൽ പെട്ടതാണെങ്കിൽ കുട്ടിയെക്കൊണ്ടും ത്വവാഫു ചെയ്യിക്കൽ നിർബ്ബന്ധമാകും. അല്ലെന്ന വീക്ഷണത്തിൽ നിർബ്ബന്ധം വരുകയില്ലെന്നാണു മനസ്സിലാകുന്നത്. എങ്കിലും ഹജ്ജ് ഉംറയുടെ പാടുകളിൽ നിന്ന് തീർത്തും മുക്തമാകുന്നതിനാവശ്യ മായ അനുബന്ധങ്ങളിൽ പെട്ടതാണ് വദാഇന്റെ ത്വവാഫ് എന്ന നിലക്ക് കുട്ടികൾക്കും അതു നിർബ്ബന്ധമാകും, അഥവാ ചെയ്യിക്കൽ രക്ഷാകർത്താവിന് നിർബ്ബന്ധം വരും എന്ന സാധ്യതയും തള്ളിക്കളഞ്ഞു കൂടാ. തുഹ്ഫ: ശർവാനി സഹിതം 4-140 നോക്കുക.

ചോദ്യം: മക്കയിലെ പ്രസിദ്ധമായ മഖ്ബറയുടെ പേരെന്താണ്? മുഅല്ല എന്നാണല്ലോ സാധാരണ പറയാറുള്ളത്. അതിന്റെ കൃത്യമായ ഉച്ചാരണം എങ്ങനെയാണ്? ഉത്തരം: .معلاة (മഅ്ലാഹ്) എന്നാണു മക്കയിലെ മഖ്ബറയുടെ ശരിയായ നാമം. താജുൽ അറൂസ്.

ചോദ്യം: മസ്ജിദുൽ ഹറാമിനുള്ള തഹിയ്യത്ത്, നമസ്കരിക്കലല്ല, കഅ്ബയെ ത്വവാഫ് ചെയ്യലാണെന്ന് ചിലർ പറയുന്നത് കേട്ടു. എങ്കിൽ ഓരോ വഖ്തിലും ജമാഅത്ത് നമസ്കാരത്തിന് പ്രവേശിക്കുന്നവർ ത്വവാഫ് ചെയ്യണമോ? അതിനു സമയമില്ലെങ്കിൽ സുന്നത്ത് നമസ്കരിക്കാമോ?

ഉത്തരം: മസ്ജിദുൽ ഹറാമിൽ പ്രവേശിച്ചാൽ എല്ലാവർക്കും തഹിയ്യത്ത് സുന്നത്തില്ല. ത്വവാഫ് ഉദ്ദേശിക്കാതെ പള്ളിയിൽ പ്രവേശിക്കുകയോ അല്ലെങ്കിൽ ത്വവാഫിന് സാധിക്കാതെ വരികയോ ചെയ്തവർക്ക് മാത്രമേ തഹിയ്യത്ത് സുന്നത്തുള്ളൂ. അതു നമസ്കരിക്കൽ തന്നെയാണ്. ത്വവാഫിനെ ഉദ്ദേശിച്ചുകൊണ്ടു മസ്ജിദുൽ ഹറാമിൽ പ്രവേശിക്കുകയും ത്വവാഫിന് സൗകര്യപ്പെടുകയും ചെയ്തവർക്ക് തഹിയ്യത്ത് സുന്നത്തേയില്ല. കറാഹത്താണ്. തുഹ്ഫ: 2-234. അപ്പോൾ ജമാഅത്ത് നമസ്കാരം ഉദ്ദേശിച്ചു പള്ളിയിൽ പ്രവേശിച്ചവർക്ക് തഹിയ്യത്ത് നമസ്കാരം സുന്നത്താണെന്നു ഗ്രഹിക്കാമല്ലോ. എന്നാൽ, കഅ്ബയുടെ തഹിയ്യത്തായി ത്വവാഫ് സുന്നത്തുണ്ട്. ജമാഅത്തിനുവേണ്ടി മസ്ജിദുൽ ഹറാമിൽ പ്രവേശിച്ചവർക്കും ആ സുന്നത്ത് ലഭിക്കാൻ ത്വവാഫ് ചെയ്യണം. അങ്ങനെ ത്വവാഫ് ചെയ്തവർക്ക് പിന്നീട് പള്ളിയിൽ പ്രവേശിച്ചതിന്റെ പേരിൽ വേറെ തഹിയ്യത്ത് നമസ്കാരം സുന്നത്തില്ല. കാരണം, ത്വവാഫിന്റെ രണ്ടു റക്അത്തുകൊണ്ടുതന്നെ ആ സുന്നത്ത് ലഭിച്ചുവല്ലോ, തുഹ്ഫ, ശർവാനി സഹിതം: 4-63.

ചോദ്യം: ഹജ്ജിന്റെ പാഠത്തിൽ പറയപ്പെടുന്ന يوم الزينة ഏതാണ്? അങ്ങനെ പേരു വരാൻ കാരണമെന്ത്?

ഉത്തരം: *_ദുൽഹിജ്ജ: ഏഴാം നാളിനാണ് അലങ്കാര നാൾ_* يوم الزينة _എന്നു പറയപ്പെടുന്നത്. അന്നേദിവസം ഹജ്ജിന്റെ മുന്നോടിയായി അവർ തങ്ങളുടെ ഒട്ടകപ്പുറത്തെ കൂടാരങ്ങളെ അലങ്കരിച്ചിരുന്നതു കൊണ്ടാണ് ആ പേരു വന്നത്. തുഹ്ഫ: 4-103._

ചോദ്യം: ഉള്ഹിയ്യത്തറക്കാൻ കരുതിയത് കൊണ്ടോ അതിനു വേണ്ടി മൃഗങ്ങളെ വാങ്ങിയതു കൊണ്ടോ അറവ് നിർബ്ബന്ധമാകുമോ? ന്യായമായ കാരണത്താൽ അറവ് നടത്താൻ സാധിച്ചില്ലെങ്കിൽ എന്തു ചെയ്യണം? ഇതിൽ സുന്നത്തായ ഉള്ഹിയ്യത്തും നിർബ്ബന്ധമായ ഉള്ഹിയ്യത്തും തമ്മിൽ വ്യത്യാസമുണ്ടോ?

ഉത്തരം: ഉള്ഹിയ്യത്തിനെ കരുതിയതു കൊണ്ടോ അതിനായി വാങ്ങിയതു കൊണ്ടോ മാത്രം ഒരു മൃഗത്തെ ഉള്ഹിയ്യത്തറക്കൽ നിർബ്ബന്ധമാകുകയില്ല. നേർച്ചയുടെയും ഉള്ഹിയ്യത്താക്കലിന്റെയും വാക്യങ്ങൾ ഉച്ചരിച്ചുകൊണ്ട് നിർബ്ബന്ധ ബാദ്ധ്യതയാക്കുമ്പോൾ മാത്രമേ അറവു നിർബ്ബന്ധമാകുകയുള്ളൂ. തുഹ്ഫ: 9-345, 346. അറവ് നടത്താൻ സാധിച്ചില്ലെങ്കിൽ നിർബ്ബന്ധ ഉള്ഹിയ്യത്തും സുന്നത്തായ ഉള്ഹിയ്യത്തും തമ്മിൽ വിധിയിൽ വ്യത്യാസമുണ്ട്. ന്യായമായ കാരണത്താൽ സമയത്തു അറവു നടത്താൻ സാധിക്കാതെ വന്ന നിർബ്ബന്ധ ഉള്ഹിയ്യത്തിനെ സമയത്തിനു ശേഷം ഖളാആയി അറക്കലും ഉള്ഹിയ്യത്തിന്റെ മാംസം പോലെ അതിനെ വിതരണം ചെയ്യലും നിർബ്ബന്ധമാണ്. കാരണം, സമയം നഷ്ടപ്പെട്ടതു കൊണ്ട് അറവിന്റെ നിർബ്ബന്ധ ബാധ്യത ഒഴിവാകുകയില്ല. സുന്നത്തായ ഉള്ഹിയ്യത്ത് ഇങ്ങനെയല്ല. സമയം നഷ്ടപ്പെട്ടതോടു കൂടെ അതിന്ന് ഈ വർഷം അവസരം നഷ്ടപ്പെട്ടു. ഇനി അവൻ അറത്താൽ അതു സ്വദഖയാണാവുക. സ്വദഖ ചെയ്താൽ അതിന്റെ പുണ്യവും കിട്ടും. ഉള്ഹിയ്യത്തായി സംഭവിക്കുകയില്ല. നിർബ്ബന്ധത്തിന്റെ ബാധ്യതയില്ലാത്തതു കൊണ്ട് ഇതിൽ ഖളാഇനു വകുപ്പില്ല. അടുത്ത വർഷം മറ്റൊരു ഉള്ഹിയ്യത്ത് അറക്കാമല്ലോ. തുഹ്ഫ: ശർവാനി സഹിതം: 9-346, അസ്നാ: 1-537.

ചോദ്യം: നബിയുടെ ഹജ്ജത്തുൽ വദാഇൽ അവതരിച്ച ആയത്താണ് ‘അൽയൗമ അക്മൽതു…’ എന്നത്. ഇതിൽ അല്ലാഹുവിന്റെ നിഅ്മത്ത് ഈ സമുദായത്തിന്റെമേൽ പൂർത്തീകരിച്ചത്. ഹജ്ജത്തുൽ വദാഇന്റെ നാളിലാണെന്നു വ്യക്തമായുണ്ടല്ലോ. എന്നാൽ, നബി മദീനയിൽ വന്നു പതിനാറു പതിനേഴു മാസം പിന്നിട്ടശേഷം ഖിബ്’ല കഅ്ബയിലേക്കു മാറ്റിയതുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിറങ്ങിയ ആയത്തിലും ‘നിങ്ങളുടെമേൽ എന്റെ അനുഗ്രഹത്തെ പൂർത്തീകരിക്കാൻ വേണ്ടിയും’ എന്നു കാണുന്നുണ്ടല്ലോ. ഇതു രണ്ടും എങ്ങനെ സംയോജിപ്പിക്കും?

ഉത്തരം: അല്ലാഹുവിന്റെ അനുഗ്രഹം നമുക്കു തികച്ചും സമ്പൂർണ്ണമായി ലഭിക്കുന്നത് സ്വർഗ്ഗത്തിൽ പ്രവേശിച്ചശേഷമാണ്. സമ്പൂർണ്ണ അനുഗ്രഹം സ്വർഗ്ഗ പ്രവേശനമാണെന്ന് നബി(സ)തങ്ങളുടെ ഒരു ഹദീസിലുണ്ട്. “ഇസ്ലാമിന്റെ മേൽ മരിക്കുമ്പോളാണ് അല്ലാഹുവിന്റെ അനുഗ്രഹം പൂർത്തീകരിച്ചുകിട്ടുക” എന്ന് ഹള്റത്ത് അലി(റ)യെത്തൊട്ടും വന്നിട്ടുണ്ട്. പ്രസ്തുത രണ്ട് ആയത്തുകളിലും അല്ലാഹു എടുത്തു പറഞ്ഞ സമ്പൂർണ്ണ അനുഗ്രഹം കൊണ്ടു വിവക്ഷിതം അതതു സമയത്തു നല്കിയ അനുഗ്രഹത്തിന്റെ പൂർത്തീകരണമാണ്. ഹജ്ജത്തുൽ വിദാഇന്റെ നാളിൽ ദീനിനെ സമ്പൂർണ്ണമാക്കൽ കൊണ്ടുള്ള നിഅ്മത്തും പൂർവ്വ ഖിബ്’ലയിലേക്കു – കഅ്ബ- നബിയെയും സമുദായത്തെയും തിരിച്ചപ്പോൾ ഇബ്രാഹീം നബിയുടെ പിന്തുടർച്ച നല്കിയ അനുഗ്രഹവുമാണു പൂർത്തീകരിച്ചു തന്നത്. തഫ്സീർ റാസി 4-156,157.

ചോദ്യം: ത്വവാഫ് ചെയ്യുന്നതിനിടയിൽ ഭക്ഷണം തിന്നുന്നതിന്റെയും വെള്ളം കുടിക്കുന്നതിന്റെയും വിധിയെന്ത്? ത്വവാഫ് നടത്തുമ്പോൾ നേരെ നോക്കി നടക്കണമെന്നും മേൽപോട്ടു നോക്കരുതെന്നും ഒരു ഉംറ ക്ലാസ്സിൽ കേട്ടു. ശരിയാണോ? ത്വവാഫു ചെയ്യുമ്പോൾ സുജൂദിന്റെ ആയത്തോതിയാൽ അപ്പോൾ തന്നെ സുജൂദു ചെയ്യണമോ? അതോ ത്വവാഫു പൂർത്തിയാക്കും വരെ പിന്തിക്കണമോ? ഏതാണു നല്ലത്?

ഉത്തരം: തിലാവത്തിന്റെ സുജൂദ് ത്വവാഫിന്നിടയിൽ തന്നെ നിർവ്വഹിക്കൽ സുന്നത്താണ്. കാരണം, ത്വവാഫ് ഒരുതരം നമസ്കാരമാണ്. ധാരാളം വിധികളിൽ ഇമാമുകൾ ത്വവാഫിനെ നമസ്കാരത്തോട് സദൃശ്യപ്പെടുത്തിയിട്ടു ണ്ട്. അതിനാൽ, നമസ്കാരത്തിന്റെ സുന്നത്തുകൾ, ഒഴിവാക്കൽ പുണ്യമുള്ള മക്റൂഹാത്തുകൾ എന്നിവയിൽ നിന്ന് ത്വവാഫിൽ നിരൂപിതമാകുന്നതെല്ലാം ത്വവാഫിലും സുന്നത്തും കറാഹത്തുമായി വരും. സുജൂദിന്റെ ആയത്ത് നമസ്കാരത്തിൽ ഓതിയാൽ അപ്പോൾ തന്നെ സുജൂദ് ചെയ്യേണ്ടതാണല്ലോ. ഇതുപോലെ ത്വവാഫിന്നിടയിലും ഓതിയാൽ അപ്പോൾ തന്നെ സുജൂദ് നിർവ്വഹിക്കൽ സുന്നത്താണ്. തിന്നലും കുടിക്കലും ത്വവാഫിൽ അനുവദനീയമാണെങ്കിലും അതു കറാഹത്താണ്. കുടിക്കുന്നതിനേക്കാൾ ശക്തമാണ് തിന്നുന്ന കറാഹത്ത്. അനിവാര്യമല്ലെങ്കിൽ രണ്ടും ഒഴിവാക്കുന്നതാണു പുണ്യം. അങ്ങോട്ടുമിങ്ങോട്ടും തിരിഞ്ഞു നോക്കാതെ ഒതുക്കത്തോടെ കഅ്ബയുടെ നാഥനായ രാജാധിരാജനെ മനസ്സിൽ ഓർത്തുകൊണ്ട് ത്വവാഫു നിർവ്വഹിക്കേണ്ടതാണ്. നിങ്ങൾ കേട്ടതു ശരി തന്നെ. തുഹ്ഫ: ശർവാനി സഹിതം 4-94.

പ്രശ്നം: സ്വയം ഹജ്ജും ഉംറയും നിർവ്വഹിക്കാൻ ശാരീരിക പ്രയാസമുള്ളവർക്ക് മറ്റുള്ളവരെ പണം നൽകി ഏല്പിക്കൽ നിർബ്ബന്ധമാണല്ലോ. സൗജന്യമായി ഒരാൾ നിർവ്വഹിക്കാമെന്നു പറഞ്ഞാൽ അവനു സമ്മതം നൽകൽ നിർബ്ബന്ധമുണ്ടോ? അത് ഒരു സത്രീ ആണെങ്കിലോ? നിർബ്ബന്ധമുണ്ടോ? ബാദ്ധ്യത വീടുമോ?

ഉത്തരം: വീടും. ശാരീരിക പ്രയാസമുള്ളവരുടെ ഹജ്ജ് ഒരാൾ സൗജന്യമായി നിർവ്വഹിക്കാമെന്നു പറഞ്ഞാൽ അയാൾക്കു സമ്മതം നൽകൽ നിർബ്ബന്ധം തന്നെ. അയാൾ ചെയ്താൽ ബാദ്ധ്യതയും വീടും. കാരണം, അവശതയുള്ളവർക്ക് അപ്പോൾ നിർവ്വഹണത്തിനുള്ള സാദ്ധ്യത കൈവന്നുവല്ലോ. അയാൾ തന്റെ സന്നദ്ധതയിൽ നിന്നു മടങ്ങാതിരിക്കാൻ പെട്ടെന്നു തന്നെ സമ്മതം നൽകേണ്ടതുണ്ട്. ഹജ്ജു സാവകാശം നിർബ്ബന്ധമായവരാണെങ്കിൽ പോലും. തുഹ്ഫ: 4-31 നോക്കുക.

പ്രശ്നം: മറ്റുള്ളവർക്കു പകരം ഹജ്ജു ചെയ്യുന്നതാണ് സ്വന്തത്തിനു വേണ്ടി ചെയ്യുന്നതിനേ ക്കാൾ പുണ്യമെന്ന് ഇമാം കുർദിയുടെ ഫത്ഹു ഖദീർ എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിലുണ്ടെന്നു കേട്ടു. ശരിയാണോ? എങ്കിൽ അതിനു വല്ല നിബന്ധനകളുമുണ്ടോ? പ്രസ്തുത ഗ്രന്ഥത്തെ ഒന്നു പരിചയപ്പെടുത്തിത്തരാമോ?

ഉത്തരം: അന്യർക്കു വേണ്ടി ഹജ്ജും സിയാറത്തും ചെയ്യുന്നതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട മസ്അലകൾ വിവരിക്കുന്ന ഒരു ചെറിയ രിസാല യാണ് ഫത്ഹുൽ ഖദീർ. മുഹമ്മദുബ്നു സുലൈമാനൽ കുർദി എന്ന മഹാൻ രചിച്ചതാണിത്. فتح القدير باختصار نسك الأجير എന്നാണ് ഗ്രന്ഥത്തിന്റെ പേര്. തന്റെ فتح الفتاح بالخير علي من يريد معرفة شروط الحج عن الغير  എന്ന ഗ്രന്ഥം ചുരുക്കിയെഴുതിയതാണിത്. ഹജ്ജു ചെയ്യാത്ത ആളുകൾക്കു പകരം സൗജന്യമായി ഹജ്ജു ചെയ്യുന്നതാണ് സ്വന്തമായി സുന്നത്തായ ഹജ്ജു ചെയ്യുന്നതിനേക്കാൾ ശ്രേഷ്ഠമെന്ന് പ്രസ്തുത ഗ്രന്ഥത്തിൽ വിവരിച്ചിട്ടുണ്ടെന്നതു ശരിയാണ്. ഒരുത്തൻ തന്റെ മാതാപിതാക്കൾക്കു വേണ്ടി ഹജ്ജു ചെയ്താൽ അതിനു പത്തു ഹജ്ജിന്റെ പുണ്യമുണ്ടെന്നും മാതാപിതാക്കളല്ലാത്ത മറ്റുള്ളവർക്കാണെങ്കിൽ ഏഴു ഹജ്ജുകൾ രേഖപ്പെടുത്തുമെന്നും ഹദീസിൽ വന്നതിനെ ഉദ്ധരിച്ചു കൊണ്ടാണിത്. ഫത്ഹുൽ ഖദീർ പേ: 2 നോക്കുക.

ചോദ്യം: വകതിരിവില്ലാത്ത ആൺകുട്ടിക്ക് വേണ്ടി ത്വവാഫ് ചെയ്യുന്ന സ്ത്രീക്ക് റംല് നടത്തം സുന്നത്തുണ്ടോ?

ഉത്തരം: ഇല്ല. സ്ത്രീ. റംലു നടത്തം ചെയ്യൽ കറാഹത്താണ്. പുരുഷനോടു സദൃശപ്പെടൽ ഉദ്ദേശമുണ്ടെങ്കിൽ ഹറാമുമാണ്. തുഹ്ഫ: 490, 491

*പ്രശ്നം* അറഫയുടെ സുന്നത്ത്‌ നോമ്പ്‌ ഹാജിമാർ അറഫയിൽ നിൽക്കുന്ന ദിവസം തന്നെയാവണമെന്നും കഴിഞ്ഞ ദുൽഹിജ്ജ മാസത്തിൽ നമ്മൾ അറഫ നോമ്പ്‌ ഹാജിമാർ പെരുന്നാൾ കൊണ്ടാടിയ ദിവസം അനുഷ്‌ടിച്ചത്‌ ശരിയല്ലെന്നും പത്രകോളങ്ങളിലും മറ്റും പരക്കെ വാദവിവാദമുയർന്നിരുന്നു. ‘മാസം കാണേണ്ടത്‌ റമളാൻ നോമ്പിനെ പറ്റി മാത്രമാണ്‌ നബി അരുളിയതെന്നും അറഫാനോമ്പിനെ പറ്റി അറഫാ ദിനത്തിലെ നോമ്പ്‌ എന്നാണ്‌ ഹദീസിലെ പ്രയോഗമെന്നും’ ചിലർ പ്രശ്‌നമുന്നയിക്കുന്നു. (ഉദാ: ചന്ദ്രിക മാർച്ച്‌ 17) ഒരു ചെറു വിശദീകരണം നൽകി ശറഇന്റെ യഥാർത്ഥ വീക്ഷണം വ്യക്തമാക്കിയാലും.

ഉത്തരം:ദുൽഹിജ്ജയുടെ ആദ്യത്തെ ഒമ്പത്‌ ദിവസവും നോമ്പനുഷ്‌ടിക്കൽ ബലപ്പെട്ട സുന്നത്താണ്‌. തുഹ്ഫ: 3-454. ഇത്‌ ശരിക്കും പാലിക്കുന്നവരെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ഹാജിമാർ അറഫയിൽ നിൽക്കുമ്പോൾ നാം ഇവിടെ നോമ്പനുഷ്‌ടിക്കാതിരിക്കുന്നുവെന്ന വൈഷമ്യം മിക്കവാറും അനുഭവപ്പെടാനിടയില്ല. കാരണം, നമ്മുടെ നാട്ടിലെ ദുൽഹിജ്ജ എട്ടിനോ ഒമ്പതിനോ അധിക പക്ഷവും ഹാജിമാർക്ക്‌ അറഫ നാളാകുമല്ലോ. എന്നാൽ പ്രസ്‌തുത ഒമ്പത്‌ ദിവസങ്ങളിൽ ഏറ്റവും ബലപ്പെട്ടതും സുന്നത്ത്‌ നോമ്പുകളിൽ നിന്ന് തന്നെ ഏറ്റവും പുണ്യമുള്ളതുമായ നോമ്പ്‌ അറഫഃ നാളിലെ നോമ്പാണ്‌. തുഹ്ഫ: 3-454. അറഫ നാളെന്നാൽ ദുൽഹിജ്ജ ഒമ്പതാം നാൾ എന്നാണുദ്ദേശ്യം. അല്ലാതെ ഹാജിമാർ അറഫയിൽ നിന്ന നാൾ എന്നല്ല. കാരണം അങ്ങനെയാകുമ്പോൾ ഭൂമിയിലെ കുറേയധികം വിശ്വാസികൾക്ക്‌ അറഫ നാളിന്റെ സുന്നത്ത്‌ ശാശ്വതമായി നിഷേധിക്കപ്പെടുകയാവും ഫലം. കാരണം, ഹാജിമാർ അറഫയിൽ നിൽക്കുന്ന പകലിന്റെ നേരം മുഴുവൻ രാത്രിയായി അനുഭവപ്പെടുന്ന മേഖലകളും അവിടെയൊക്കെ വിശ്വാസികളുമുണ്ടല്ലോ. ഹാജിമാർ അറഫയിൽ സമ്മേളിക്കുമ്പോൾ അത്‌ ടി. വി. യിലോ മറ്റോ കണ്ട്‌ മനസിലാക്കുന്നവർ നോമ്പ്‌ നോറ്റ്‌ കൊണ്ട്‌ ഈ കാഴ്ച ആസ്വദിക്കണമെന്നാണ്‌ ആ നോമ്പിന്റെ ഉദ്ദേശ്യമെങ്കിൽ തൽസമയം മുഴുവൻ രാത്രി ആയതിനാൽ ഇതിന്‌ സാധിക്കാതെ വരുന്നവരോട്‌ ശറഅ് അനീതി കാണിച്ചുവെന്നാണല്ലോ വരിക. ഭാഗ്യവശാൽ ഇത്തരം ഒരനീതിയുടെ പ്രശ്‌നം ഇവിടെ ആരോപിക്കാനില്ല. ഏത്‌ കാലത്തേക്കും ഏത്‌ മണ്ണിലേക്കും ഏത്‌ സമൂഹത്തിനും ബാധകമായ ഇസ്‌ലാമിക നിയമം എല്ലാവരോടും (ഹാജിമാരൊഴിച്ച്‌) ദുൽ ഹിജ്ജ ഒമ്പതിനു പകൽ നോമ്പനുഷ്ടിക്കണമെന്നാണ്‌ നിർദ്ദേശിച്ചിരിക്കുന്നത്‌. ദുൽ ഹിജ്ജ ഒമ്പതിന്റെ പകൽ അവർക്കെന്നാണോ അന്ന് നോമ്പനുഷ്‌ടിക്കാൻ. അതേസമയം, ഹാജിമാരോട്‌ അവർക്കെന്നാണോ ദുൽ ഹിജ്ജ ഒമ്പതെങ്കിൽ അന്ന് പകൽ നോമ്പനുഷ്‌’ടിക്കാതെ അവർ അറഫയിലായിക്കൊള്ളാനും നിർദ്ദേശിച്ചു. ഒരിടത്ത്‌ പകലാവുമ്പോൾ മറുവശത്ത്‌ രാത്രിയാവുന്ന ഭൂമിയുടെ വ്യവസ്ഥ പ്രകാരം ഇങ്ങനെയുള്ള ഐക്യപ്പെടലേ സാധിക്കുകയുള്ളൂ. നമുക്ക്‌ തന്നെ നമസ്‌കാരങ്ങളിലും നോമ്പിലുമെല്ലാം മക്കയുമായി ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായി ഈ ഭിന്നിപ്പ്‌ സാധരണ തന്നെ അനുഭവമാണല്ലോ. നമ്മൾ  മഗ്‌രിബ്‌ നമസ്‌കരിക്കുന്നത്‌ ടി. വി. യിൽ കണ്ട്‌ അവിടെയുള്ളവർക്ക്‌ ആ സമയം നമസ്‌കരിക്കാനാവില്ലല്ലോ. ഏതാണ്ട്‌ രണ്ടര മണിക്കൂർ കഴിഞ്ഞ്‌ അവിടത്തെ അസ്‌’തമയം ഉറപ്പാകുമ്പോളല്ലേ അവർക്ക്‌ നമസ്‌കരിക്കാനും നോമ്പ്‌ മുറിക്കാനും പറ്റുകയുള്ളൂ. ഈ കുറഞ്ഞ സമയത്തിന്റെ വ്യത്യാസമായത്‌ കൊണ്ട്‌ അത്‌ സാരമാക്കാതെ അവർ അറഫയിൽ സമ്മേളിക്കുന്ന പകൽ നമുക്കും പകലായി ലഭിക്കുന്നുവെന്ന കാര്യം മാത്രം പരിഗണിച്ചാൽ പോരല്ലോ. ആ പകൽ തീർത്തും അനുഭവിക്കാനാകാതെ രാത്രിയിൽ തന്നെ കഴിഞ്ഞുകൂടേണ്ട ഭൂമിയിലെ സഹജീവികളെയും പരിഗണിക്കേണ്ടയോ? സ്വാർത്ഥനായ മനുഷ്യൻ തന്റേത്‌ മാത്രം പരിഗണിക്കുമ്പോൽ, അല്ലാഹുവും ശർഉം അറഫ നോമ്പിന്റെ സുന്നത്തു കാര്യത്തിലും ഭൂമിയിലെ എല്ലായിടത്തെ ജനങ്ങളെയും പരിഗണിച്ചുവെന്ന് മനസിലാക്കിയാൽ മതി. അറഫയിലെ ഹാജിമാരുടെ നിറുത്തവും പ്രാർത്ഥനയുമെല്ലാം സ്വന്തം വീടിന്റകത്തിരുന്ന് ടി. വി. യിൽ കാണാനാകുമ്പോൾ തോന്നുന്ന ഒരുതരം വസ്‌വാസുകളാണ്‌ പ്രശ്‌നത്തിലുന്നയിച്ച വിതണ്ഡവാദങ്ങളെല്ലാം. മാസം കാണെണ്ടത്‌ റമളാനിനു മാത്രമേയുള്ളൂവെന്ന് ധരിച്ചിരിക്കുന്നവർ, ദുൽ ഹിജ്ജ ഒമ്പതാം നാളും അന്ന് ഹാജിമാർ അറഫയിൽ സമ്മേളിക്കുന്നതും ദുൽഹിജ്ജയുടെ മാസപ്പിറവി കാണാതെ എങ്ങനെ കണക്കുവെക്കുമെന്നാണ്‌ ധരിച്ചു വെച്ചിരിക്കുക? ഏത്‌ മാസവും മാസപ്പിറവി കാണുന്നതുമായാണ്‌ ശർഅ് ബന്ധപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നത്‌.

ചോദ്യം: ഭർത്താവും ഭാര്യയും കൂടി ഹജ്ജിനു പോയി. ഹജ്ജു നിർവ്വഹിച്ചു കഴിയും മുമ്പ് ഭർത്താവ് മരണപ്പെട്ടു. എന്നാൽ, ഭാര്യ ഇദ്ദ ഇരിക്കണമല്ലോ. ഹജ്ജ് നിർവ്വഹിക്കുമ്പോൾ ഇദ്ദയുടെ രൂപം എങ്ങനെയാണ്?

ഉത്തരം: ഇഹ്റാം ചെയ്ത ഹജ്ജ് ഇദ്ദ തീരും മുമ്പ് നഷ്ടപ്പെടുമെന്നു ഭയന്നാൽ അവർ ഇദ്ദ ആചരിച്ചു കൊണ്ട് ഹജ്ജു ചെയ്യുകയാണു വേണ്ടത്. അത് നിർബ്ബന്ധമാണ്. ശർവാനി 8-265. ഭർത്താവ് മരണപ്പെട്ടതിന്റെ പേരിലുള്ള ഇദ്ദയിൽ ആചരിക്കേണ്ടതെല്ലാം ആചരിക്കുക തന്നെയാണ് ഇവിടെയും ഇദ്ദയുടെ രൂപം. പക്ഷേ, താമസ സ്ഥലത്ത് നിന്നു പറുപ്പെടുക പോലുള്ള നിർബ്ബന്ധിത കാര്യങ്ങൾ ഇവിടെ ഒഴിവാണെന്നു വ്യക്തമാണല്ലോ

പ്രശ്നം: ഇഹ്റാം ചെയ്യുമ്പോൾ ഖിബ്’ലക്കു മുന്നിട്ടു നിർവ്വഹിക്കൽ സുന്നത്തുണ്ടോ?

ഉത്തരം: സുന്നത്തുണ്ട്. ഹജ്ജോ ഉംറയോ കരുതുന്ന സമയത്ത് ഖിബ്’ലക്കു മുന്നിടൽ സുന്നത്താണ്. തുഹ്ഫ: 4-55

പ്രശ്നം: ഹജ്ജിന് ഇഹ്റാം ചെയ്ത വ്യക്തി വാസനശക്തി നഷ്ടപ്പെട്ടയാളാണെങ്കിൽ അയാൾക്കു സുഗന്ധദ്രവ്യങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കാൻ പറ്റുമോ?

ഉത്തരം: ഇല്ല. അയാൾക്കു വാസനയില്ലെങ്കിലും മറ്റുള്ളവർ അയാളുടെ സുഗന്ധം ആസ്വദിക്കുന്ന സുഖാനുഭവം അയാൾ സുഗന്ധമുപയോഗിക്കുന്നതിലുണ്ടല്ലോ. അതുകൊണ്ട് അയാൾക്കും സുഗന്ധം ഹറാമാണ്. തുഹ്ഫ: 4-167

ചോദ്യം: മക്കയിലെ മസ്ജിദുൽ ഹറാമിൽ വച്ച് നമസ്കരിക്കുന്നതിന് ഇരട്ടി ഇരട്ടി പുണ്യവും മസ്ജിദുന്നബവിയിലെ നമസ്കാരത്തിന് അതിന്റെ താഴെയും ബൈത്തുൽ മുഖദ്ദസ്സിലേതിന് അതിന്റെ താഴെയും മറ്റു പള്ളികളിൽ ഇതിനെല്ലാം താഴെയും കൂലി ലഭിക്കുന്നുണ്ടല്ലോ, എന്നാൽ അവ ഓരോന്നിനും തൊട്ടു താഴെയുള്ളതിനേക്കാൾ എത്ര ഇരട്ടി കൂടുതലുണ്ടെന്നു കൃത്യമായി രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ടോ? ഉണ്ടെങ്കിൽ എത്ര? ഈ പുണ്യം ഫർള് നമസ്കാരത്തിനു മാത്രമാണോ അതല്ല സുന്നത്തിനുമുണ്ടോ? സുന്നത്തിനുമുണ്ടെങ്കിൽ നബി തിരുമേനി(സ) റവാത്തിബ്, വിത്റ്, തഹജ്ജുദ് മുതലായ സുന്നത്തുകൾ മസ്ജിദുന്നബവിയിൽ വച്ച് നമസ്കരിക്കാതിരിക്കുകയും സുന്നത്ത് നമസ്കാരങ്ങൾക്ക് വീടാണ് ഉത്തമമെന്ന് പ്രസ്താവിക്കുകയും ചെയ്തത് എന്തുകൊണ്ട്?

ഉത്തരം: പ്രസ്തുത പള്ളികളിൽ ഓരോന്നിലെ നമസ്കാരത്തിനും മറ്റ് പള്ളിയിലെ നമസ്കാരത്തേക്കാൾ കൂടുതൽ ലഭിക്കുന്ന പുണ്യ ങ്ങൾ കൃത്യമായി രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. അതിപ്രകാരമാണ്. മസ്ജിദുൽ ഹറാമിലെ നമസ്കാരത്തിന് മസ്ജിദുന്നബവിലേതിനേക്കാൾ ഒരു ലക്ഷവും, മസ്ജിദുന്നബവിയിലേതിന് അഖ്സയിലേതിനേക്കാൾ ആയിരവും ഇരട്ടി പുണ്യവും ശ്രേഷ്ഠതയുമുണ്ട്. അപ്പോൾ മസ്ജിദുൽ ഹറാമിൽ വച്ചുള്ള നമസ്കാരത്തിന് ഈ മൂന്നു പള്ളികളല്ലാത്ത മറ്റു പള്ളികളിൽ വച്ചുള്ള നമസ്കാരത്തിനേക്കാൾ 100 ബില്ല്യൻ = ഒരു ലക്ഷം മില്ല്യൻ (1,000 x1,000×1000,000= 1,00,00,00,00,000) പുണ്യം കൂടുതലുണ്ട്. (തുഹ്ഫ: 3/466,67). ഈ പുണ്യം ഫർള് നമസ്കാരത്തിനു മാത്രമല്ല, സുന്നത്ത് നമസ്കാരങ്ങൾക്കും ബാധകമാണ്. (തുഹ്ഫ:4/65) സുന്നത്ത് നമസ്കാരങ്ങൾ നബി തിരുമേനി(സ) അവിടുത്തെ വീട്ടിൽ വച്ച് നിർവ്വഹിച്ചതും അതിനു പ്രേരണ നൽകിയതും മറ്റു ചില പുണ്യങ്ങൾ അടിസ്ഥാനമാക്കിയത്രെ. നമസ്കാരം രഹസ്യമാവുക, കൂലി നഷ്ടപ്പെടുന്ന ലോകമാന്യം പോലത്ത ദുർഗുണങ്ങളിൽ നിന്നും രക്ഷ നേടുക, വീട്ടിൽ ബറക്കത്തും റഹ്മത്തും അവതരിക്കുക തുടങ്ങി പല നേട്ടങ്ങളും വീട്ടിൽ വച്ചു നമസ്കരിക്കുന്നതിലുണ്ട്. പ്രസ്തുത നേട്ടങ്ങൾ വീട്ടിൽ വച്ചു നമസ്കരിക്കുമ്പോളല്ലാതെ നേടുവാനാകില്ലല്ലോ. അതുകൊണ്ടാണു സുന്നത്ത് നമസ്കാരം വീട്ടിൽ വച്ചു നടത്തുവാൻ തിരുമേനി പ്രേരണ നൽകിയത്. ശർഹു മുസ്ലിം 1-265 നോക്കുക. നബി (സ) പ്രേരണ നൽകിയ സ്ഥിതിക്ക് സുന്നത്തു നമസ്കാരം വീട്ടിൽ നട ത്തുന്നതിൽ പ്രസ്തുത പള്ളികളിലെ പണ്യത്തേക്കാൾ പുണ്യം ലഭിക്കും. കാരണം ഇത്തിബാഇന്റെ (നബിചര്യയോട് പിൻതുടരൽ) പുണ്യം പള്ളികളിലെ ഇരട്ടി പുണ്യത്തേക്കാൾ ചിലപ്പോൾ വലുതായിരിക്കാം. ഹാശിയത്തൽ ഈളാഹ് പേജ്: 194.