(ﺑﺎﺏ ﺃﺫﻛﺎﺭ ﺻﻼﺓ اﻟﺘﺮاﻭﻳﺢ)
اﻋﻠﻢ ﺃﻥ ﺻﻼﺓ اﻟﺘﺮاﻭﻳﺢ ﺳﻨﺔ ﺑﺎﺗﻔﺎﻕ اﻟﻌﻠﻤﺎء، ﻭﻫﻲ ﻋﺸﺮﻭﻥ ﺭﻛﻌﺔ، ﻳﺴﻠﻢ ﻣﻦ ﻛﻞ
ﺭﻛﻌﺘﻴﻦ، ﻭﺻﻔﺔ ﻧﻔﺲ اﻟﺼﻼﺓ ﻛﺼﻔﺔ ﺑﺎﻗﻲ اﻟﺼﻠﻮاﺕ ﻋﻠﻰ ﻣﺎ ﺗﻘﺪﻡ ﺑﻴﺎﻧﻪ، ﻭﻳﺠﺊ ﻓﻴﻬﺎ ﺟﻤﻴﻊ اﻷﺫﻛﺎﺭ اﻟﻤﺘﻘﺪﻣﺔ ﻛﺪﻋﺎء اﻻﻓﺘﺘﺎﺡ، ﻭﺇﺳﺘﻜﻤﺎﻝ اﻷﺫﻛﺎﺭ اﻟﺒﺎﻗﻴﺔ، ﻭاﺳﺘﻴﻔﺎء اﻟﺘﺸﻬﺪ، ﻭاﻟﺪﻋﺎء ﺑﻌﺪﻩ، ﻭﻏﻴﺮ ﺫﻟﻚ ﻣﻤﺎ ﺗﻘﺪﻡ، ﻭﻫﺬا ﻭﺇﻥ ﻛﺎﻥ ﻇﺎﻫﺮا ﻣﻌﺮﻭﻓﺎ، ﻓﺈﻧﻤﺎ ﻧﺒﻬﺖ ﻋﻠﻴﻪ ﻟﺘﺴﺎﻫﻞ ﺃﻛﺜﺮ اﻟﻨﺎﺱ ﻓﻴﻪ، ﻭﺣﺬﻓﻬﻢ ﺃﻛﺜﺮ اﻷﺫﻛﺎﺭ، ﻭاﻟﺼﻮاﺏ ﻣﺎ ﺳﺒﻖ.

أذكار النووي: ¹⁾183

ഇമാം നവവി(റ) പറയുന്നു.
തറാവീഹ് മറ്റു നിസ്ക്കാരങ്ങളെപ്പോലെത്തന്നെയാണ്. പ്രാരംഭ പ്രാർത്ഥന(വജ്ജഹ്തു) മറ്റു ദിക്റുകൾ, അത്തഹിയ്യാത്ത്, ശേഷമുള്ള ദിക്റ്, ദുആ മുതലായവ തറാവീഹീലും പാലിക്കേണ്ടത് തന്നെയാണ്.ഇത് വ്യക്തമായ കാര്യമാണെങ്കിലും പല ഇമാമുകളും ദിക്റുകളിൽ അലംഭാവം കാണിക്കുന്നത് കൊണ്ടും ഉപേക്ഷിക്കുന്നതു കൊണ്ടുമാണ് ഞാനിത് പ്രത്യേകം ഉണർത്തുന്നത്. മുഴുവൻ ദിക്റുകൾ പാലിക്കുന്നത് തന്നെയാണ് ശരിയായ രൂപം.
( അദ്കാർ -നവവി(റ) 183 )

തറാവീഹ് എങ്ങനെ നിസ്ക്കരിക്കണം?

يتعين علي الإمام أن يستكمل سنن المطلوبة التي ذكرها الفقهاء في حقه،فلا يزيد فيكون من الفتانين،ولا ينقص فيكون من الخائنين ، ويتأنی في ذلك ليتمكن الضعيف منها وإلا كره،ومن تأمل ذلك عرف أن أئمة المساجد الآن مطففون خائنون،لأنه إذا نقص الإمام عما طلب منه فنقص بسببه المأمومون لأجل متابعته فقد ضمن ما نقص من صلاتهم كما في الحديث وهو من أشد المكروهات،بل إن اعتقد العوام أن هذه الكيفية هي المطلوبة فقد وقع الإمام في الحرام ، إذ ما يجوز فعله قد يجب تركه إذا خشي من فاعله اقتداء الناس به،واعتقادهم سنيته وليس بسنة كما نص عليه،اه .وقال في ب:ويندب للإمام التخفيف بأن يقتصر علي قصار المفصل في السور وأدنی الكمال في التسبيحات وإن لم يرض المأمومون ، ولا يزيد علي ذلك،إلا برضا محصورين،واعتمد ابن حجر وغيره فيما إذا صلی منفردا حصل معه الحضور،وإذا صلی جماعة لم يتيسر له أن الجماعة أفضل من الإنفراد حينئذ.

بغية المسترشدين:²⁾١١٣

കർമ്മശാസ്ത്ര പണ്ഡിതന്മാർ നിർദേശിച്ച സുന്നത്തുകൾ പാലിക്കൽ ഇമാമിന് അനിവാര്യമാണ്. അതിൽ കൂടുതൽ വർദ്ധിപ്പിച്ചവൻ കുഴപ്പക്കാരനും കുറവ് വരുത്തുന്നവൻ വഞ്ചകനായും പരിഗണിക്കപ്പെടും. ബലഹീനർക്ക് കൂടി സൗകര്യപ്പെടും വിധം ഇമാം സാവകാശം പാലിക്കേണ്ടതാണ്. അല്ലാത്തപക്ഷം കറാഹത്ത് വരും. ഇക്കാര്യം വേണ്ട പോലെ ചിന്തിച്ചാൽ ഇന്ന് പല പള്ളി ഇമാമുകളും ഏറ്റക്കുറവ് വരുത്തുന്നവരാണെന്ന് കാണാൻ കഴിയും.

ഇമാം കുറവ് വരുത്തുകയും അവനോട് അനുഗമിക്കുന്നതിൻ്റെ പേരിൽ മഅ٘മൂമിന് കുറവ് വരാനിടയാവുകയും ചെയ്താൽ മഅ٘മൂമിന് സംഭവിച്ച ന്യൂനതക്ക് ഇമാം ഉത്തരവാദിയാകുന്നതാണ്. ഇത് ഹദീസ് കൊണ്ട് വ്യക്തമാണ്. ഇമാം ചെയ്യുന്നത് ശക്തിയായ കറാഹത്തുമാണ്. മാത്രമല്ല, ഈ അതിവേഗ രീതിയാണ് നിസ്ക്കാരത്തിൻ്റെ ശൈലിയെന്ന് സാധാരണക്കാർ മനസ്സിലാക്കാനിടവന്നാൽ ഇമാം ചെയ്തത് ഹറാമാണെന്ന് വരും. ഒരു കാര്യം അനുവദനീയമാണെങ്കിൽ തന്നെയും അത് ചെയ്യന്നവനെ ജനങ്ങൾ മാതൃകയാക്കാനും സുന്നത്തല്ലാത്ത കാര്യം സുന്നത്താണെന്ന് ധരിക്കാനും ഇട വന്നാൽ അത് ഉപേക്ഷിക്കൽ നിർബന്ധമാണ്.

മഅ٘മൂമുകൾ തൃപ്തിപ്പെട്ടിട്ടില്ലെങ്കിലും ഇമാം തൻ്റെ നിസ്ക്കാരം പൂർണ്ണതയുടെ കുറഞ്ഞ രൂപത്തിനേക്കാൾ(അദ്നൽ കമാൽ) കുറവ് വരുത്താനും അധികരിപ്പിക്കാനും പാടില്ലെന്ന് ഇമാം ബാജൂരി(റ) പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്.

ബിഗ് യ: 113

അദ്നൽ കമാൽ എന്താണ്?

പണ്ഡിതന്മാർ പറയട്ടെ!
( قَوْلُهُ وَأَقَلُّهُ) أَيْ التَّسْبِيحِ (فِيهِمَا) أَيْ الرُّكُوعِ وَالسُّجُودِ (قَوْلُهُ وَاحِدَةٌ) أَيْ مَعَ الْكَرَاهَةِ ع ش (قَوْلُهُ وَأَكْمَلُهُ إحْدَى عَشْرَةَ) كَمَا فِي التَّحْقِيقِ وَغَيْرِهِ وَاخْتَارَ السُّبْكِيُّ أَنَّهُ لَا يَتَقَيَّدُ بِعَدَدٍ بَلْ يَزِيدُ فِي ذَلِكَ مَا شَاءَ مُغْنِي.
(قَوْلُهُ عَلَيْهَا) إلَى قَوْلِهِ وَلْيَصْدُقْ فِي الْمُغْنِي وَالنِّهَايَةِ إلَّا قَوْلَهُ وَمِثْلُهُ إلَى الْمَتْنِ (قَوْلُهُ عَلَيْهَا) أَيْ عَلَى الثَّلَاثِ أَيْ يُكْرَهُ لَهُ ذَلِكَ نِهَايَةٌ وَمُغْنِي قَوْلُ الْمَتْنِ
³⁾شرواني:٢/٦١

റുകൂഅ٘, സുജൂദിലെ തസ്ബീഹ് കുറഞ്ഞത് ഒന്നാണ്. കുറഞ്ഞതു കൊണ്ട് മതിയാക്കൽ കറാഹത്താണ്. അദ്നൽ കമാൽ മൂന്നാണ്. മൂന്നിനേക്കാൾ വർധിപ്പിക്കലും കറാഹത്താണ്.
( ശർവാനി: 2/61)

അപ്പോൾ തറാവീഹിൽ വജ്ജഹ്ത്തു ഓതലും സുന്നത്താണ്.
ഈ ഹൈ സ്പീഡ് ലോകത്ത് വജ്ജഹ്ത്തു മുഴുവനായും ഓതാൻ സമയമില്ലാത്തവർ അതിന് പകരം നിൽക്കുന്ന

مِنْهَا الْحَمْدُ لِلَّهِ حمدا كثيرا طيبا مُبَارَكًا فِيهِ وَمِنْهَا اللَّهُ أَكْبَرُ كَبِيرًا وَسُبْحَانَ اللَّهِ بُكْرَةً وَأَصِيلًا وَمِنْهَا اللَّهُمَّ بَاعِدْ بَيْنِي وَبَيْنَ خَطَايَايَ
إلَى آخِرِهِ وَبِأَيِّهَا افْتَتَحَ حَصَلَ أَصْلُ السُّنَّةِ لَكِنَّ الْأَوَّلَ أَيْ وَجَّهْت وَجْهِي إلَخْ أَفْضَلُهَا قَالَهُ فِي الْمَجْمُوعِ وَظَاهِرُ اسْتِحْبَابِ الْجَمْعِ بَيْنَ جَمِيعِ ذَلِكَ لِمُنْفَرِدٍ وَإِمَامِ مَنْ ذَكَرَ أَيْ جَمْعٍ مَحْصُورِينَ إلَخْ وَهُوَ ظَاهِرٌ خِلَافًا لِلْأَذْرَعِيِّ نِهَايَةٌ قَالَ ع ش قَوْلُهُ إلَى آخِرِهِ أَيْ «كَمَا بَاعَدْت بَيْنَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ اللَّهُمَّ نَقِّنِي مِنْ خَطَايَايَ كَمَا يُنَقَّى الثَّوْبُ الْأَبْيَضُ مِنْ الدَّنَسِ اللَّهُمَّ اغْسِلْنِي مِنْ خَطَايَايَ بِالْمَاءِ وَالثَّلْجِ وَالْبَرَدِ» رَوَاهُ الشَّيْخَانِ انْتَهَى شَرْحُ الرَّوْضِ وَالْمُرَادُ الْمَغْفِرَةُ لَا الْغُسْلُ الْحَقِيقِيُّ بِهَا اهـ.

شرواني:⁴⁾٢/٣٠

الْحَمْدُ لِلَّهِ حمدا كثيرا طيبا مُبَارَكًا فِيهِ
ഈ ദിക്റോ

اللَّهُ أَكْبَرُ كَبِيرًا وَسُبْحَانَ اللَّهِ بُكْرَةً وَأَصِيلًا
എന്നോ

اللَّهُمَّ بَاعِدْ بَيْنِي وَبَيْنَ خَطَايَايَ
كَمَا بَاعَدْت بَيْنَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ اللَّهُمَّ نَقِّنِي مِنْ خَطَايَايَ كَمَا يُنَقَّى الثَّوْبُ الْأَبْيَضُ مِنْ الدَّنَسِ اللَّهُمَّ اغْسِلْنِي مِنْ خَطَايَايَ بِالْمَاءِ وَالثَّلْجِ وَالْبَرَدِ
എന്ന ദിക്റോ
ചൊല്ലിയാൽ വജ്ജഹ്തു ഓതിയ അടിസ്ഥാന പ്രതിഫലം ലഭിക്കുന്നതാണ് .

ഏറ്റവും ശ്രേഷ്ഠമായത് സാധാരണ ചൊല്ലുന്ന വജ്ജഹ്തു തന്നെയാണ് .

എല്ലാ റക്അത്തിലും ഫാതിഹ ക്ക് മുമ്പ് ” അഊദു “ഓതലും ഫാതിഹയിലെ ഓരോ ആയത്തിലും വഖ്ഫ് ചെയ്യലും തറാവീഹിലും സുന്നത്ത് തന്നെയാണ്.

തറാവീഹിലെ ഹൈ സ്പീഡും അശ്രദ്ധയും കാരണം ഒരു ദിവസത്തിലെ തറാവീഹിൽ തന്നെ 40 കറാഹത്ത് വരെ വന്നു ചേരുന്നു –

അതിവേഗം നിരുത്സാഹപ്പെടുത്തണം .

وأما التخفيف المفرط في صلاة التراويح فمن البدع الفاشية لجهل الأءمة وتكاسلهم ، ومقتضي عبارة التحفة أن الانفراد في هذه الحالة أفضل من الجماعة
بغية المسترشدين: ⁵⁾٩٩
തറാവീഹിൽ അതി വേഗം കാണിക്കുന്നത് ഇമാമുകളുടെ വിവരദോഷവും വ്യാപകമായ ദുരാചാരവുമാണ്. ഇത്തരം സന്ദർഭങ്ങളിൽ ഒറ്റക്ക് നിസ്ക്കരിക്കലാകും ഉത്തമമെന്ന് തുഹ്‌ഫയുടെ പ്രസ്താവനയിൽ നിന്ന് മനസ്സിലാകുന്നു.
( ബിഗ് യ:99 )

സൂപ്പർഫാസ്റ്റ് തറാവീഹ് ആത്മാവില്ലാത്ത ആരാധനയാകുന്നുവോ!!?
خلافا لما يعتاده كثيرون في زماننا من تخفيفها ويتفاخرون بذلك، قال قطب الإرشاد سيدنا عبد الله بن علوي
الحداد في النصائح: وليحذر من التخفيف المفرط الذي يعتاده كثير من الجهلة في صلاتهم للتراويح،حتى ربما يقعون بسببه في الإخلال بشئ من الواجبات مثل ترك الطمأنينة في الركوع والسجود، وترك قراءة الفاتحة على الوجه الذي لا بد منه بسبب العجلة، فيصير أحدهم عند الله لا هو صلى ففاز بالثواب ولا هو ترك فاعترف بالتقصير وسلم من الإعجاب.
وهذه وما أشبهها من أعظم مكايد الشيطان لأهل الإيمان، يبطل عمل العامل منهم عمله مع فعله للعمل،
*فاحذروا من
ذلك وتنبهوا له معاشر الإخوان.*
وإذا صليتم التروايح وغيرها من الصلوات فأتموا القيام والقراءة والركوع والسجود والخشوع والحضور وسائر الأركان والآداب، ولا تجعلوا للشيطان عليكم سلطانا فإنه ليس له سلطان على الذين آمنوا وعلى ربهم يتوكلون فكونوا منهم، إنما سلطانه على الذين يتولونه والذين هم به مشركون فلا تكونوا منهم.

إعانة الطالبين : ⁶⁾١/٣٠٦,٣٠٧

ഖുത്വുബുൽ ഇർശാദ് സയ്യിദ് അബ്ദുല്ലാഹി ബിനുൽ അലവിയ്യിൽ ഹദ്ദാദ് (റ) പറയുന്നു.

തറാവീഹ് നിസ്ക്കാരം അതിവേഗത്തിൽ നിസ്ക്കരിക്കുന്ന ധാരാളം വിവരദോഷികൾ, ഈ നില പതിവാക്കുന്ന അമിത വേഗക്കാർ ഭയക്കുകയും സൂക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യുക. അതിവേഗം കാരണം നിർബന്ധ കാര്യങ്ങൾക്ക് ഭംഗം സംഭവിക്കുന്നു, റുകൂഇലും സുജൂദിലും അടങ്ങിത്താമസിക്കൽ ഉപേക്ഷിക്കുന്നു, ധൃതി കാരണം ഫാതിഹ, ഓതേണ്ട രൂപത്തിൽ ഓതാതെ ഉപേക്ഷിക്കുന്നു, അല്ലാഹുവിൻ്റെ അടുക്കൽ അവരിൽ ഓരോരുത്തരും നിസ്ക്കരിക്കാത്തവരും, വീഴ്ചകൾ സമ്മതിക്കാത്തവരും, അഹംഭാവത്തിൽ നിന്ന് രക്ഷപ്പെടാത്തവരും ആയിത്തീരുന്നു.ഇത്തരം അതി വേഗനിസ്ക്കാരവും സമാനമായതും വിശ്വാസികളോടുള്ള പിശാചിൻ്റെ കൊടും ചതികളിൽ പെട്ടതാണ്. അമൽ ചെയ്തിട്ടും വിശ്വാസികളുടെ അമലുകൾ പിശാച് ബാത്വിലാക്കുന്നു

ഓ സഹോദരന്മാരേ നിങ്ങൾ ഇതെല്ലാം സൂക്ഷിക്കുകയും ചിന്തിച്ച് ഭയപ്പെടുകയും ചെയ്യണേ….

നിങ്ങൾ തറാവീഹും മറ്റു നിസ്ക്കാരങ്ങളും നിർവ്വഹിച്ചാൽ നിറുത്തവും ഓത്തും റുകൂഉം സുജൂദും ഭക്തിയും ഹൃദയ സാന്നിധ്യവും മറ്റു ഫർളുകളും മര്യാദകളും പൂർത്തിയാക്കിച്ചെയ്യുക.

നിങ്ങൾക്ക് മേൽ അധികാരം സ്ഥാപിക്കാൻ നിങ്ങൾ പിശാചിന് ഇടം നൽകരുത്.

റബ്ബിൻ്റെ മേൽ തവക്കുലാക്കിയ സത്യവിശ്വാസികളുടെ മേൽ പിശാചിന് ആധിപത്യം സ്ഥാപിക്കാനാവില്ല. നിങ്ങൾ അവരിൽ പെടുന്നവരാകുക.

ബഹുദൈവാരാധകരിലും അവൻ്റെ കൂട്ടാളികളിലുമാണ് പിശാചിൻ്റെ ആധിപത്യം. അവരിൽ നിങ്ങൾ പെട്ടു പോകരുത്.

(ഇആനതു ത്വാലിബീൻ: 1/306,7)

ബഹു: സയ്യിദുൽ ബക് രി (റ) പറയുന്നു.
خلافا لما يعتاده كثيرون في زماننا من تخفيفها ويتفاخرون بذلك
അതിവേഗ നിസ്ക്കാരം പതിവാക്കുന്ന ധാരാളമാളുകൾ നമ്മുടെ കാലത്തുണ്ട്. അവർ അതിൽ അഭിമാനം നടിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.ഇത് ശരിയല്ല.
( ഇആനത്ത്:1/306 )

പത്തോ പതിനഞ്ചോ മിനിറ്റ് തറാവീഹിൽ കൂടുതൽ ആകുന്നതിനെ അപരാധമായി കാണുന്നവർ ആലോചിക്കുക .

തറാവീഹ് കഴിഞ്ഞ് വീട്ടിലേക്ക് മടങ്ങുമ്പോൾ അവിടെയും ഇവിടെയും നിന്ന് സംസാരിച്ച് ഇതിലേറെ സമയം നഷ്ടപ്പെടുന്നതിലും, മൊബൈലിൽ ടച്ച് ചെയ്ത് മണിക്കൂറുകൾ കളയുന്നതിലും പ്രയാസവും പരാതിയും തോന്നാത്തത് എന്ത് കൊണ്ടാണ്? അല്ലാഹു വിൻ്റെ മുന്നിൽ നിൽക്കുമ്പോൾ മാത്രം സമയക്കൂടുതൽ അപരാധമായി കാണുന്നവർ, അതിലേറെ കൂടുതൽ സമയം ആവശ്യമില്ലാതെ പാഴാക്കുന്നതിൽ മനസ്സാക്ഷി ഉണരാത്തതെന്തു കൊണ്ട്.? ഈമാനിൻ്റെ ശോഷണമാണോ? റബ്ബിൻ്റെ മുമ്പിൽ എങ്ങനെ മറുപടി പറയും? നാഥൻ നമ്മെ അനുഗ്രഹിക്കട്ടെ!

തറാവീഹിൻ്റെ ആത്മാവ് ചോരാതെ ക്ഷമയോടെ നിസ്ക്കരിക്കാൻ നാം പരിശീലിക്കുക. അതാണ് പരലോകത്ത് മുതൽകൂട്ടാവുക .
അല്ലാഹു നമ്മെ സ്വർഗ്ഗത്തിൽ ഒരുമിച്ചു കൂട്ടട്ടെ -ആമീൻ